Η σωματική δυσμορφική διαταραχή, γνωστή και ως δυσμορφοφοβία, είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που είναι κοινή παγκοσμίως. Πιστεύουν ότι είναι άσχημοι, παρόλο που στην πραγματικότητα φαίνονται φυσιολογικοί. Όσοι πάσχουν από αυτή τη διαταραχή μπορεί να σταματήσουν να εργάζονται και να κοινωνικοποιούνται, να μείνουν σπίτι, ακόμη και να σκεφτούν την αυτοκτονία.
Ο ειδικός κλινικός ψυχολόγος και υπνοθεραπευτής Mehmet Başkak έδωσε σημαντικές πληροφορίες για τη δυσμορφοφοβία, η οποία είναι ευρέως γνωστή ως «ασθένεια του καθρέφτη»:
ΣΑΝ ΕΝΑ ΑΣΧΗΜΟ, ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟ, ΑΗΔΙΟ ΤΕΡΑΣ...
«Ένας δυσμορφοφοβικός άνθρωπος έχει εμμονή με το σχήμα και την εμφάνιση οποιουδήποτε οργάνου, αντιπαθεί τον εαυτό του, πιστεύει ότι είναι άσχημο. Παρόλο που όλοι λένε ότι είναι φυσιολογικό, εκείνη νιώθει άβολα, εξακολουθεί να πιστεύει ότι είναι άσχημη. Δεν είναι ικανοποιημένος με την εμφάνισή του, ακόμα κι αν πάει στην αισθητική και κάνει δέκα επεμβάσεις. Εν μέσω των καθημερινών υποθέσεων, κατά τη διάρκεια συνομιλιών, κάθεται στο τραπέζι, διάβασμα. Στην πραγματικότητα, παντού και οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, είναι το άτομο που είναι πραγματικά δυσαρεστημένο με τον φόβο της ασχήμιας.
Εάν υπάρχει μια ελαφρά σωματική ανωμαλία, το άγχος του ατόμου φτάνει σε ακραίες διαστάσεις. Αυτό το άγχος προκαλεί κλινικά σημαντική δυσφορία ή δυσλειτουργία σε κοινωνικούς, επαγγελματικούς ή άλλους σημαντικούς τομείς.
Οι δυσμορφοφοβικοί άνθρωποι παρεξηγούν την εμφάνισή τους, ακόμη και όταν η οπτική ατέλεια είναι ελάχιστη ή δεν υπάρχει ελάττωμα στην εμφάνιση. Μπορεί να βλέπουν τους εαυτούς τους ως άσχημους ή παραμορφωμένους, ή ακόμα και ως ένα αποτρόπαιο τέρας. Οι ανησυχίες συχνά επικεντρώνονται στο πρόσωπο ή στο κεφάλι. Το άγχος της εμφάνισης είναι δύσκολο να ελεγχθεί ή να αντισταθεί. Αυτό κλέβει κατά μέσο όρο 3 – 8 ώρες την ημέρα από τη ζωή του ατόμου. Αυτά τα άγχη συχνά συνδέονται με φόβο απόρριψης και χαμηλή αυτοεκτίμηση, αισθήματα ντροπής, αναξιότητας και δυσάρεστη.
Επιπλέον, πολλοί ασθενείς έχουν την αντίληψη ότι οι άλλοι τους βρίσκουν άσχημους κοιτάζοντας το λάθος τους, μιλώντας για αυτό ή κοροϊδεύοντας το.
ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΛΙΓΕΣ ΩΡΕΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ
Οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενες ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές. Οι συνήθεις συμπεριφορές περιλαμβάνουν τον έλεγχο του καθρέφτη, τη σύγκριση με άλλους, την υπερβολική περιποίηση (μακιγιάζ, χτένισμα), το καμουφλάζ (καπέλο, ρούχα ή μακιγιάζ), τη συχνή αλλαγή ρούχων, την αναζήτηση σιγουριάς, το ξεφλούδισμα του δέρματος και τη δίαιτα. Αυτές οι συμπεριφορές διαρκούν αρκετές ώρες την ημέρα και είναι δύσκολο να ελεγχθούν.
Για παράδειγμα, μπορεί να βρίσκεται σε συνεχή αναζήτηση, λέγοντας ότι πρέπει να χάσει μισό νούμερο παρόλο που είναι εντελώς αδύνατος. Μπορεί να χρειαστούν ώρες για να συγκρίνει το σχήμα της μύτης του με αυτό των άλλων. Μπορεί να τα βάζει με το πιγούνι του...
ΞΕΚΙΝΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ Εφηβεία
Η δυσμορφοφοβία μπορεί επίσης να εμφανιστεί στην παιδική ηλικία, αλλά η δυσμορφοφοβία μπορεί συχνά να εκδηλωθεί στην πρώιμη εφηβεία, μαζί με προβλήματα εφηβείας. Στην εφηβεία, είναι ένα περιοδικό χαρακτηριστικό που είναι πολύ συνηθισμένο για τους ανθρώπους να ασχολούνται πολύ με την εμφάνισή τους, να βρίσκουν άσχημο ένα σπυράκι, τη μύτη ή κάποιο άλλο φυσικό στοιχείο και να νοιάζονται υπερβολικά για αυτό.
Ωστόσο, σε εκείνους που έχουν ακραία προβλήματα στο να γίνουν αρεστοί, να τους φροντίζουν και να τους αποδέχονται και σε εκείνους που έχουν προβλήματα με την αυτοεκτίμηση και την εμπιστοσύνη, αυτό το πρόβλημα μπορεί να σχετίζεται με ένα φυσικό στοιχείο, ακόμη και μετά την εφηβεία, η αντίληψη του σωματικού ελαττώματος μπορεί να γίνει μόνιμη και αυτό μπορεί να γίνει εμμονή.
Η προσοχή σε αυτήν την κατάσταση στην εφηβεία και ο καθορισμός ότι το πρόβλημα είναι στην πραγματικότητα ψυχολογικό παρά σωματικό σε αυτήν την περίοδο μπορεί να αποτρέψει το άτομο από το να υποφέρει από δυσμορφοφοβία στην ενήλικη ζωή.
ΠΑΤΕ ΣΤΟΝ ΙΑΤΡΟ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ
Η δυσμορφοφοβία μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστεί στον σημερινό κόσμο, όπου η αισθητική χειρουργική γίνεται πιο κοινή και οι αισθητικές επεμβάσεις γίνονται όλο και πιο αποδεκτές ως φυσιολογικές, επειδή πολλοί ασθενείς φαίνεται να καταφεύγουν στην αισθητική απλώς για μια πιο ομαλή εμφάνιση. Διστάζουν να αναφέρουν τα συμπτώματά τους, φοβούμενοι ότι οι ανησυχίες τους θα είναι αβάσιμες. Ωστόσο, ακόμη κι αν οι αισθητικοί γιατροί κάνουν την πιο κατάλληλη επέμβαση, δεν είναι ποτέ ευχαριστημένοι και συνεχίζουν να παραπονιούνται, γι' αυτό συνήθως παραπέμπονται σε ψυχίατρο/ψυχολόγο.
• Σκέφτεστε συνεχώς τη φυσική κατάσταση με την οποία νιώθετε άβολα, συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους και γίνεστε δυστυχισμένοι;
•
• Η σκέψη ότι είσαι αντιπαθής και ότι φαίνεσαι άσχημη έχει μετατραπεί σε επαναλαμβανόμενες σκέψεις;
•
• Πιστεύεις ότι όλοι βλέπουν και προσέχουν το όργανό σου που το βρίσκεις άσχημο και σε βρίσκουν πολύ άσχημο εξαιτίας αυτής της εμφάνισης;
•
• Έχετε πάντα την τάση να κρύβετε την εμφάνισή σας ή ένα μέρος του σώματός σας, αποφεύγετε πάντα να επικοινωνείτε για να το δει ο κόσμος;
•
• Αυτή η ανησυχία για την εμφάνισή σας έχει αντίκτυπο στη ζωή σας; Εάν ναι: Έχει επηρεάσει σημαντικά την κοινωνική σας ζωή, το σχολείο, την εργασία ή άλλες πτυχές της ζωής σας;
Εάν ανησυχείτε για την εμφάνισή σας με οποιονδήποτε τρόπο και το μυαλό σας απασχολεί συνεχώς αυτή την ανησυχία και έχετε αυτές τις ανησυχίες εδώ και αρκετό καιρό. Όσοι έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά με αυτές τις παθήσεις χρειάζονται έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας πριν από έναν αισθητικό επειδή το πρόβλημα είναι ψυχολογικό. Ακόμα κι αν γίνει η καλύτερη αισθητική παρέμβαση σε κάποιο όργανο που πρέπει να διορθωθεί, το πρόβλημα μπορεί να παραμείνει.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ;
Τα δυσμορφοφοβικά άτομα μπορεί να έχουν περιορισμένους ή καθόλου φίλους και να αποφεύγουν σχέσεις και άλλες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Βιώνουν ασυνήθιστα υψηλό στρες και η ποιότητα ζωής τους είναι αισθητά χαμηλή.
Πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν επίσης βλάβες στην ακαδημαϊκή, επαγγελματική τους σταδιοδρομία ή στη λειτουργικότητα του ρόλου τους. Κάποιος που πληροί μερικά από τα παραπάνω κριτήρια πρέπει να παραδεχτεί ότι χρειάζεται ψυχολόγο πριν γίνει αισθητικός.
Η πλειοψηφία των δυσμορφοφοβικών ασθενών επιμένει στην αναζήτηση χειρουργικής θεραπείας. Μερικοί που βρίσκονται σε απόγνωση μπορεί ακόμη και να επιχειρήσουν να κάνουν τη δική τους επέμβαση (για παράδειγμα, να επιχειρήσουν λίφτινγκ με συρραπτικό).
Οι ανειδίκευτοι μπορούν να κάνουν αίτηση σε λεγόμενους αισθητικούς κάτω από τις σκάλες. Ορισμένοι ασθενείς που είναι δυσαρεστημένοι με τη θεραπεία τους μπορεί να εμφανίσουν υψηλά επίπεδα ψυχολογικών προβλημάτων, έως τον κίνδυνο αυτοκτονίας ή μπορεί να εκδηλώσουν βία κατά του γιατρού.
Ανάλογα με το ψυχολογικό υπόβαθρο του προβλήματος που αντιμετωπίζει το άτομο, η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει πολύ ή σύντομο χρόνο. Ανάλογα με την έγκριση του ειδικού, η φαρμακευτική θεραπεία και οι συνοδευτικές ψυχοθεραπείες μπορούν να προσφέρουν ηρεμία σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία και η συνοδευτική υποστήριξη υπνοθεραπείας μπορούν να προσφέρουν σοβαρά οφέλη σε τέτοιους ασθενείς. Είναι απαραίτητο η θεραπευτική διαδικασία να λαμβάνει χώρα σε ψυχολογική βάση πριν από μια αισθητική παρέμβαση και στην ψυχολογική θεραπεία η πιθανότητα ανάρρωσης είναι πάντα υψηλή.
